Çocuk ve Reklam

Tasarım: Cansel OK

Medya, günümüzde bireyleri etkileyen önemli kitle iletişim araçlarının tümüdür. Medya aracılığıyla markalar, reklam mesajlarını bize iletmektedir. Her yaş döneminde bilişsel, duygusal anlamda etki eden reklamların, en çok çocukları etkilediğini söylemek mümkündür.

• Araştırmalar, bebeklerin 6 aylık dönemde reklam içeriğine maruz kaldıklarında markaların logolarını tanımaya başladığı sonucuna ulaşmıştır.

• Consumers International’ın yaptığı bir çalışmada Britanya televizyonunda çocuklara yönelik reklamların %95’i yağ, şeker, tuz oranı yüksek besinler olduğunu ve Avrupa geneline bakıldığında Britanya’daki çocukların obezitesinin en fazla oranda olduğu yer olmuştur(Ford, 1999).

Çocuk gelişimi uzmanları, lisanslı karakterlerin oynadığı dizi ve filmlerdeki hikayeler nedeniyle zamanla çocukların yaratıcı ve doğal oyunlar oynamadıklarını söylemektedir. Alman psikologlar yaptıkları bir araştırmada pazarın, çocuklara dayatmış olduğu oyuncakların hiçbirine gereksinim duymadıklarını bulmuşlardır.

Psikolog Allen Kanner’a göre, çocukların reklam tanıtımlı olan ürünleri aldıklarında akranları tarafından beğenilip, başarılı görüleceklerini, popüler olabileceklerini ifade etmektedir. Dolayısıyla reklam, pazarlama stratejileri çocukların kimlik algı ve duygularının şekillenmesinde büyük bir etkisi olduğunu göstermektedir.

Erken yaş dönemindeki çocuklar, reklamda kullanılan marka imgelerine maruz kaldıklarında zihinsel ve duygusal olarak markayı daha iyi hatırlayacaktır. Eti Cici Bebe markasının reklamında ve ambalajında yer alan çocuk sembolü büyüdüğümüzde bile belleğimizde kalıcı olarak yer edindiğini söyleyebiliriz. Çocuklukta yaşanılan güzel anılar ve tüketilen markalar zihnimizde bir bütün haline gelerek belleğimizde kalıcı olarak yer almaktadır. Hatta çocukluk anımız ile birçok eski ürünü özdeşleştirerek o ürünleri özlemekte piyasada olmaları halinde yeni ürünlere göre daha çok tercih ettiğimizi gözlemleyebiliriz. Eti Cici Bebe markası yaş dönemi fark etmeksizin günümüzde “süt ile bisküvi” fantezisi olarak devam etmektedir.

Tasarım: Cansel OK

Lindstrom’a (2004) göre çocuklar, 1,5 yaşında reklamlardan etkilenmeye başlamakta, 5 yaşında markaların bir bedeli olduğunu öğrenmekte, 6 yaşında paranın farkını anlamakta ve 10 yaşında ise marka bilinci oluşmaktadır.

Özetle: Reklamcı ve pazarlamacıların çocuklara yönelik reklamları etik çerçeveler içerisinde yapmaları gerekmektedir. Reklamlar daha sıkı denetlenmeli ve çocukların reklamlardan zarar görme düzeyi en aza indirilmelidir. Ayrıca ailelerin çocuklara yönelik reklamlara daha bilinçli yaklaşmaları ve önlemler almaları gerekmektedir.

Kaynakça

Ford, P. (1999). Europe puts mute on kid ads: The EU is launching a study of children’s TV ads. Christian Science Monitor.

Lindstrom, M. (2004). Brandchild. London: Kogan Page.