Sosyal Onay İhtiyacı

Kendimizden çok “Başkaları ne der, ne düşünür?” gibi birçok sorularla zihnimizi kurcalıyoruz. Kurcalamakla kalmıyor, yaşamlarımızı başkalarının penceresinden bakmaya çalışarak şekillendiriyoruz. Bu gibi soruların psikoloji bilimindeki adını “Sosyal onay ihtiyacı” olarak adlandırmaktayız.

Sosyal Onay İhtiyacı Nedir?

• Bireyin, diğer bireyler tarafından kabul edilme, başkalarının beklentilerini önemli görme ve diğerlerinin fikirlerine uyma ihtiyacıdır.

• Sosyal onay ihtiyacı sadece olumsuz olarak algılanmamalıdır, olumlu yönleri de bulunmaktadır. Bunlar: · Kişilerarası ilişkileri sağlamada önemlidir. · Çevremizdekiler ilişkilerde yakınlaşmayı sağlamaktadır. · Sosyal bağ kurulmasını sağlamaktadır.

Olumsuz olarak; bireyin kendinden çok toplumun beklentileri, istekleri, ihtiyaçları doğrultusunda yaşamını şekillendirmesidir. Dolayısıyla sosyal onay ihtiyacını bir denge içerisinde kullanmamız gerekmektedir.

Sosyal onay alma ihtiyacı hisseden bireyler:

• Yapacakları herhangi bir eylemde güvende hissetmek amacıyla bu davranışlara yönelebilirler.

• Hayır diyemeyebilirler.

• Popüler olmak veya onay kazanmak amacıyla hoş olmayan davranışlar sergileyebilirler.

• Başkalarını memnun etmek amacıyla kendi düşüncelerini arka plana atabilirler.

• Bireyler üzerinde olumlu izlenim bırakmak amacıyla sürekli çabalama davranışları gösterebilirler.

• Dışlanma, ayrılık, terk edilme gibi olaylarda kendilerini suçlama eğiliminde olabilirler.

• Eleştirmekten ve eleştirilmekten kaçınabilirler.

• Davranışlarının bireyler tarafından nasıl algılanacağına dair yoğun kaygı yaşayabilirler.

Bireylerde yaşanılan bu ihtiyaç, içinde yaşanılan kültürden etkilenmektedir. Türk toplumumuzu ele alacak olursak toplulukçu kültürün yaygın olduğu bir coğrafyada yaşamaktayız. Dolayısıyla toplulukçu kültürlerde, bireylerin davranışlarında toplumun beklentileri önemli olmaktadır. Yukarıda yer alan “Başkaları ne der?” ifadesi yerine kültürümüzde çok sık yer alan “Elalem ne der?” cümlesiyle değiştirirsek durumu daha iyi özetlemiş oluruz.

Özetle; sosyal onay ihtiyacı, bireyin diğer bireylerin onayını almak ve onaylanmamaktan kaçınmaya çalışmasıdır.

Herkese sevgilerimle…

Not: Yazım ilk olarak Medium Türkçe Yayın hesabında yayınlanmıştır.