Kendini Sabote Etme

Tasarım:Cansel OK

Kendini sabote etme kavramı ilk kez 1978 yılında tanımlanmıştır.

Kendini Sabote Etme Nedir?

Kendini sabote etme, bireyin işi veya görevi yerine getirebilecek yeterlilikte olmasına rağmen işi yapıp yapamayacağına ilişkin belirsizlik durumu yaşaması ve yeterli kapasitede olmadığına dair bahaneler üreterek kendini haklı gösterme çabasıdır.

Kendini sabote eden bireyler, başarılarını içselleştirir başarısızlıklarını dışsallaştırır bu şekilde benliklerini korumaya çalışmaktadırlar.,

Kendini Sabote Etme Stratejileri Nelerdir?

Bunlar; sözlü/öz bildirimli kendini sabotaj ve davranışsal kendini sabotajdır.

Sözlü kendini sabotaj, eylem öncesi anksiyete, bitkinlik, stres gibi daha çok psikolojik belirtilerin sözel olarak ifade edilmesini içermektedir. Davranışsal sabotaj, eylemin öncesinde başarılı olmak için gereken düzeyde çalışmama, farklı gündemlerle ilgilenme, sonucu kadere şansa bağlama, fiziksel belirtiler gösterme, fazla işi bir arada yürütmeye çalışma, alkol-madde kullanımı ve benzeri davranışları içermektedir.

· Sözlü stratejilerde, birey istenmedik bir durumla karşılaştığında dışsal nedenlerden kaynaklı olduğunu düşünür ve mazeretler ileri sürer.

· Davranışsal stratejilerde, görevlerini erteleme, fırsatları değerlendirmeme, görevi için yeterli çaba harcamama gibi performans düzeyini etkileyebilecek eylemlerde bulunmaktadır.

İki Strateji için Bilinmesi Gerekenler

· Davranışsal stratejileri benimseyenler sözel stratejiyi benimseyenlere oranla başarı olasılıkları daha olumsuz etkilenmektedir.

· Sözlü ya da davranışsal kendini sabote etme stratejilerini kullanan bireyler, tepkilerinin uyumlu ya da etkili olup olmadığını değerlendiremezler bunun sonucunda kendini sabote etme davranışı zamanla bireyin kişilik özelliği haline gelmektedir.

· Birey benliğini koruyabilmek ve başarısızlıkları ile yüzleşmekten kaçınabilmek amacıyla bu stratejileri kullanmaktadır. Aynı zamanda olumsuz duygu duruma sahip olma düzeyleri daha yüksektir ve yaşam doyumları oldukça düşüktür.

· Yaşanan zor durumlarla baş etmek amacıyla bu stratejileri kullanan bireyler, davranışlarının sonucu olarak somatik yakınmalar (ağrı, yorgunluk gibi) gösterebilmekte ve psikolojik problemler yaşayabilmektedir.

Özetle; Davranışsal sabotaj stratejisi daha aktif ve açık eylemleri içerir, sözlü sabotaj stratejisi üstü örtülü ve pasif eylemleri içermektedir. Kendini sabote etme stratejileri bireylerin problemleri gerçekçi şekilde değerlendirememesine neden olmakta, başarısız olma ihtimalini artırmakta ve olumsuz yönde etkilemektedir.

Not: Aşağıda yer alan kaynak tarafından bilgiler ışığında yazılmıştır. Herkese sevgilerimle..

Not: Yazım ilk olarak Medium Türkçe Yayın hesabında yayınlanmıştır.

Kaynakça

Üzar Özçetin, Y.S. & Hiçdurmaz, D. (2016). Kendini sabote etme ve ruh sağlığı üzerine etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 145–154.